Sagatavoja: E.Juceviča 05.11.2002.

 

Kolembolas, lēcastes – Collembola

(classis)

 

Latvijā konstatēta 181 kolembolu suga. Vidēji labi pētīta grupa.

 

Taksons

Taxon

Latviskais nosaukums, sinonīmi, komentāri

Latvian name, synonyms, comments

Sastopamība

Occurrence

Subclass Collembola Lubbock, 1870

Kolembolas, lēcastes

 

Ordo Arthropleona

Superfamilia Poduromorpha Börner, 1913

 

 

Familia Brachystomellidae Stach, 1949

 

 

Brachystomella parvula (Schäffer, 1896)

maritima Ågren, 1903; Schoettella media Axelson, 1900; S. crassicornis Schött, 1902;

 

Familia Hypogastruridae Börner, 1906

 

 

Ceratophysella armata (Nicolet, 1841)

 

 

Ceratophysella bengtssoni (Ågren, 1904)

 

 

Ceratophysella denticulata (Bagnall, 1941)

 

 

Choreutinula inermis (Tullberg, 1871)

 

 

Hypogastrura assimilis Krausbauer, 1898

 

 

Hypogastrura manubrialis (Tullberg, 1869)

Achorutes schötti Reuter, 1895

 

Hypogastrura neglecta (Börner, 1901)

 

 

Hypogastrura purpurescens (Lubbock, 1867)

 

 

Hypogastrura sahlbergi (Reuter, 1859)

 

 

Hypogastrura socialis (Uzel, 1891)

Achorutes mitis Ågren, 1904

 

Hypogastrura vernalis (Carl, 1901)

Achorutes nivalis Ågren, 1903; A. reuteri Ågren, 1903

 

Hypogastrura viatica (Tullberg, 1872)

 

 

Schoettella ununguiculata (Tullberg, 1871)

 

 

Willemia anophthalma Börner, 1901

 

 

Willemia denisi Mills, 1932

aspinata Stach, 1949

 

Willemia intermedia Mills, 1934

 

 

Willemia scandinavica Stach, 1949

 

 

Xenylla acauda Gisin, 1947

 

 

Xenylla boerneri Axelson, 1905

 

 

Xenylla brevicauda Tullberg, 1869

 

 

Xenylla corticalis Börner, 1901

 

 

Xenylla humicola (Fabricius, 1780)

 

 

Xenylla maritima Tullberg, 1869

 

 

Xenylla schillei Börner, 1903

 

 

Familia Neanuridae Börner, 1901

 

 

Subfamilia Frieseinae

 

 

Friesea baltica Szeptycki, 1964

 

 

Friesea claviseta Axelson, 1900

 

 

Friesea mirabilis (Tullberg, 1871)

 

 

Friesea truncata Cassagnau, 1958

mirabilis reducta Stach, 1949

 

Subfamilia Neanurinae

 

 

Neanura muscorum (Templeton, 1835)

 

 

Subfamilia Pseudachorutinae

 

 

Anurida anophthalmica Stach, 1949

 

 

Anurida granaria (Nicolet, 1847)

 

 

Anurida pseudogranaria Stach, 1949

 

 

Anurida tullbergi Schött, 1894

 

 

Micranurida granulata (Agrell, 1943)

 

 

Micranurida pygmaea (Börner, 1901)

 

 

Pseudachorutella asigillata (Börner, 1901)

Pseudachorutes silvaticus Ågren, 1903

 

Pseudachorutes corticicolus Schäffer, 1896

 

 

Pseudachorutes dubius Krausbauer, 1898

lapponicus Ågren, 1904

 

Pseudachorutes parvulus Börner, 1901

 

 

Pseudachorutes subcrassus Tullberg, 1871

tuberculatus Schött, 1902

 

Familia Odontellidae Massoud, 1967

 

 

Axenyllodes echinatus Fjellberg, 1988

 

 

Odontella lamellifera (Axelson, 1903)

suecica Ågren, 1903

 

Pseudostachia populosa (Selga, 1963)

 

 

Xenyllodes armatus Axelson, 1903

 

 

Familia Onychiuridae Börner, 1901

Baltās lēcastes

 

Subfamilia Onychiurinae

 

 

Hymenaphorura polonica Pomorski, 1990

Onychiurus sibiricus Tullberg, 1876

 

Micraphorura absoloni (Börner, 1901)

Onychiurus affinis Ågren, 1903

 

Onychiurus ambulans Stach, 1934

? ? Aphorura willemi Börner, 1901; Podura ambulans Linnaeus, 1758

 

Onychiurus fimetarius Stach, 1934

 

 

Onychiurus volinensis Szeptycki, 1964

 

 

Protaphorura armata (Tullberg, 1869)

 

 

Protaphorura octopunctata (Tullberg, 1876)

 

 

Supraphorura furcifera Stach, 1954

Onychiurus subfurcifer Jacquemart, 1967

 

Subfamilia Tullbergiinae

 

 

Doutnacia xerophila Rusek, 1974

 

 

Karlstejnia norvegica Fjellberg, 1974

 

 

Mesaphorura hylophila Rusek, 1982

 

 

Mesaphorura krausbaueri Börner, 1901

 

 

Mesaphorura macrochaeta (Rusek, 1976)

 

 

Mesaphorura tenuisensillata (Rusek, 1974)

 

 

Mesaphorura yosii Rusek, 1971

 

 

Metaphorura affinis (Börner, 1902)

 

 

Neotullbergia crassicuspis Gisin, 1944

 

 

Paratullbergia callipygos (Börner, 1902)

 

 

Psammophorura gedanica Thibaud et Weiner, 1994

 

 

Scaphaphorura arenaria (Petersen, 1965)

 

 

Stenaphorura quadrispina Börner, 1901

 

 

Familia Poduridae Latreille, 1804

Ūdens lēcastes

 

Podura aquatica Linnaeus, 1758

 

 

Superfamilia Entomobryomorpha

 

 

Familia Cyphoderidae Börner, 1913

Skudru lēcastes

 

Cyphoderus albinus Nicolet, 1841

Beckia argentea Lubbock, 1869

 

Familia Entomobryidae Schött, 1891

 

 

Subfamilia Entomobryinae

 

 

Entomobrya corticalis (Nicolet, 1841)

? obensis Linnaniemi, 1919

 

Entomobrya lanuginosa (Nicolet, 1841)

? bauciana Moniez, 1894

 

Entomobrya marginata (Tullberg, 1871)

? caerulea Becker, 1902

 

Entomobrya multifasciata (Tullberg, 1871)

 

 

Entomobrya muscorum (Nicolet, 1841)

intermedia, 1883; orcheselloides Schäffer, 1896

 

Entomobrya myrmecophila Reuter, 1886

dissimilis Moniez, 1894; Sinella myrmecophila Reuter, 1886

 

Entomobrya nicoleti (Lubbock, 1867)

Degeeria muscorum Tullberg, 1872

 

Entomobrya nivalis (Linnaeus, 1758)

flava Lie-Pettersen, 1896; Degeeria minuta Burmeister, 1838; Isotoma cursitans Bourlet, 1839; I. fusiformis Bourlet, 1839; Podura annulata Fabricius, 1775; P. variegata Guerin, 1838; P. nigromaculata Templeton, 1835; P. simplex Koch, 1840; P. striata Koch, 1840

 

Entomobrya superba Reuter, 1876

Calistella reinhardi Skorikow, 1899

 

Lepidocyrtus curvicollis Bourlet, 1839

neglectus Moniez; boerneri Willem, 1902; luteus, fuscicans, semiviolaceus, oribates Latzel, 1928/21;Cyphodeirus capucinus Nicolet, 1841

 

Lepidocyrtus cyaneus Tullberg, 1871

anglicanus Jackson, 1926; assimilis Reuter, 1890; elegantulus Meinert, 1896; ? pallidus Reuter; purpureus Lubbock, 1873; ? serbicus Denis, 1936

 

Lepidocyrtus lanuginosus (Gmelin, 1788)

albicans Reuter, 1891; argentatus Bourlet, 1842; fucatus Uzel, 1891; montanus Carl, 1901; rivularis Bourlet, 1842; Cyphodeirus aeneus Nicolet, 1841; C. agilis Nicolet, 1841; C. gibbulus Nicolet, 1841; C. parvulus Nicolet, 1841; Paidium flaveolum Koch, 1841; P. aeneum Koch, 1841; ? Podura pusilla Linnaeus, 1766; ? P. lignorum Fabricius, 1781

 

Lepidocyrtus lignorum Fabricius, 1781

 

 

Lepidocyrtus paradoxus Uzel, 1890

insignis Reuter, 1895; ? Paidium cucullatum Koch, 1840

 

Lepidocyrtus ruber Schött, 1902

? discolor Latzel, 1918; ? instratus Handschin, 1924; ? pulchellus Denis, 1927

 

Lepidocyrtus violaceus Lubbock, 1873

 

 

Pseudosinella alba (Packard, 1873)

Tullbergia ocellata Lie-Pettersen, 1896

 

Pseudosinella immaculata (Lie-Pettersen, 1896)

cavernarum Absolon, 1901; Cyphoderus martelii Carpenter, 1897

 

Pseudosinella octopunctata Börner, 1901

? Lepidocyrtus octoculatus Caroli, 1914

 

Sinella coeca (Schött, 1896)

höfti Schäffer, 1896

 

Willowsia buski (Lubbock, 1869)

? Degeeria pruni Nicolet, 1841; D. cyanea Tullberg, 1871; Sira flava Agren, 1903

 

Willowsia nigromaculata (Lubbock, 1873)

 

 

Willowsia platani (Nicolet, 1841)

Sira corticalis Carl, 1899

 

Subfamilia Orchesellinae

 

 

Heteromurus nitidus Templeton, 1835

gradjensis Denis, 1933; nitidus armapollerae Massera, 1952; Degeeria magaritacea Nicolet, 1841; Lepidocyrtus marmoratus Packard, 1873; ? Podura crystallina Müller, 1776; Pseudosinella kemneri Agrell, 1936; Troglosinella clayae Salmon, 1955

 

Orchesella alticola Uzel, 1890

alpigena Latzel, 1917

 

Orchesella bifasciata Nicolet, 1841

aureola Latzel, 1917

 

Orchesella cincta (Linnaeus, 1758)

fastuosa Nicolet, 1841; sylvatica Nicolet, 1841; unifasciata Nicolet, 1841; Heterotoma livida Bourlet, 1839; H. musci Bourlet, 1839; H. pulchricornis Bourlet, 1839; H. quadripunctata Bourlet, 1839 H. septempunctata Bourlet, 1839; Podura cingula Templeton, 1835

 

Orchesella flavescens (Bourlet, 1839)

rufescens Lubbock, 1862

 

Orchesella quinquefasciata Bourlet, 1842

? villosa atrofrontalis Stach, 1930

 

Familia Isotomidae Schäffer, 1896

 

 

Anurophorus laricis Nicolet, 1842

Adicranus corticinus Bourlet, 1842

 

Anurophorus septentrionalis Palissa, 1966

 

 

Archisotoma besselsi (Packard, 1877)

Isotoma arctica Stscherbakow, 1899; I. janmayensis Wahlgren, 1900; I. spitzbergensis Lubbock, 1898

 

Archisotoma martae Fjellberg et Jucevica, 2000

 

 

Archisotoma theae Fjellberg, 1979

 

 

Ballistura schoetti (Dalla Torre, 1895)

Isotoma litoralis Schött, 1894

 

Cryptopygus bipunctatus (Axelson, 1903)

 

 

Cryptopygus thermophilus (Axelson, 1900)

 

 

Folsomia bisetosa-group Gisin

 

 

Folsomia diplophthalma (Axelson, 1902)

Isotoma binoculata Collinge et Shoebotham, 1909; I. cacuminum Wahlgren, 1906

 

Folsomia dovrensis Fjellberg, 1976

 

 

Folsomia fimetaria (Linnaeus, 1758)

Isotoma alba Tullberg, 1871; I. nitida Becker, 1902

 

Folsomia fimetarioides (Axelson, 1903)

Mucrosomia garretti Bagnall, 1949

 

Folsomia lawrencei Rusek, 1984

 

 

Folsomia quadrioculata (Tullberg, 1871)

Isotoma anophthalma Axelson, 1902

 

Folsomia sexoculata (Tullberg, 1871)

 

 

Isotoma anglicana Lubbock, 1862

 

 

Isotoma antennalis Bagnall, 1940

 

 

Isotoma blekeni Leinaas, 1980

 

 

Isotoma fennica (Reuter, 1895)

 

 

Isotoma hiemalis Schött, 1893

nivicola Axelson, 1900;  theobaldi Carl, 1899;

 

Isotoma intermedia Schött, 1902

 

 

Isotoma maritima Tullberg, 1871

? poseidonis Bagnall, 1939

 

Isotoma nivea Schäffer, 1896

albella Packard, 1873; arborea Becker, 1905; leonina Packard, 1873

 

Isotoma notabilis Schäffer, 1896

Isotoma menotabilis Börner, 1903

 

Isotoma olivacea Tullberg, 1871

? affinis Axelson, 1900; grisea  Lubbock, 1870; grisescens Schäffer, 1896; neglecta Schäffer, 1900; voraginum Uzel, 1891; ? Desoria tigrina Nicolet, 1842;

 

Isotoma propinqua Axelson, 1902

poppiusi Axelson, 1903; Spinisotoma pectinata Stach, 1926

 

Isotoma tigrina (Nicolet, 1842)

 

 

Isotoma violacea Tullberg, 1876

 

 

Isotoma viridis Bourlet, 1839

anglicana Lubbock, 1862; caerulea Bourlet, 1839; desmarestii Gervais, 1844; ? hibernica Carpenter, 1906; lineata Lubbock, 1862; ? paradoxa Carl, 1899; spinicauda Bonet, 1930; Desoria cylindrica Nicolet, 1841; D. ebriosa Nicolet, 1841; D. fusca Nicolet, 1841; D. viatica Nicolet, 1841; D. virescens Nicolet, 1841; Heterotoma chlorata Gerbais, 1844

 

Isotomiella minor (Schäffer, 1896)

distinguenda Bagnall, 1939

 

Isotomodes armatus Naglitsch, 1962

 

 

Isotomodes productus (Axelson, 1906)

Isotoma elongata Axelson, 1903 (nec MacGillivray, 1896)

 

Isotomurus ciliatus Stach, 1947

 

 

Isotomurus palustris (Müller, 1776)

palustris tricuspis Börner, 1906; Isotoma bifasciata Bourlet, 1839; I. maculata Börner, 1901; I. stuxbergii Tullberg, 1876; I. tullbergi Moniez, 1889

 

Proisotoma buddenbrocki Strenzke, 1954

 

 

Proisotoma crassicauda (Tullberg, 1871)

carli Börner, 1906

 

Proisotoma minima (Absolon, 1901)

 

 

Proisotoma minuta (Tullberg, 1871)

Isotoma pallida Moniez, 1893; I. stagnalis Willem, 1900; I. tenebricola Willem, 1900

 

Proisotoma ripicola (Linnaniemi, 1912)

 

 

Pseudanurophorus binoculatus Kseneman, 1934

 

 

Pseudisotoma sensibilis (Tullberg, 1876)

Isotoma determinata MacGillivray, 1896; I. dubia Reuter, 1895; I. turicensis Haller, 1880

 

Tetracanthella pilosa Schött, 1891

 

 

Vertagopus cinereus (Nicolet, 1841)

Isotoma quadridenticulata Tullberg, 1871

 

Vertagopus westerlundi (Reuter, 1897)

Isotoma sarekensis Wahlgren, 1906

 

Familia Tomoceridae Schäffer, 1896

Gartaustekļu lēcastes

 

Tomocerus minor (Lubbock, 1862)

norvegicus Lie-Pettersen, 1896; Macrotoma tridentifera Tullberg, 1872

 

Tomocerus vulgaris (Tullberg, 1871)

 

 

Pogonognathellus flavescens (Tullberg, 1871)

? Podura communis Fourcroy, 1758; ? P. gigas Fabricius, 1783; ? P. plumbea Linnaeus, 1758; Tomocerus arcticus Schött, 1893

 

Pogonognathellus longicornis (Müller, 1776)

? Macrotoma ferruginosa Bourlet, 1839; Podura bicolor Say, 1821; P. iricolor, Say, 1821; Tomocerus plumbeus Nicolet, 1841

 

Ordo Neelipleona Massoud, 1971

Familia Neelidae Folsom, 1896

 

 

Megalothorax minimus (Willem, 1900)

Amerus normani Collinge et Shoebotham, 1909

 

Neelus minutus Folsom, 1901

 

 

Neelus murinus Folsom, 1896

 

 

Ordo Symphypleona Börner, 1901

Familia Arrhopalitidae Richards, 1968

 

 

Arrhopalites caecus (Tullberg, 1871)

 

 

Arrhopalites cochlearifer Gisin, 1947

 

 

Arrhopalites principalis Stach, 1945

Arrhopalites binoculatus Börn. - Linnaniemi, 1912

 

Arrhopalites pygmaeus (Wankel, 1860)

 

 

Arrhopalites sericus Gisin, 1947

 

 

Familia Bourletiellidae Börner, 1912

 

 

Bourletiella lutea (Lubbock, 1867)

arvalis Fitch, 1863

 

Deuterosminthurus bicinctus (Koch, 1840)

Sminthurus cinctus Tullberg, 1871

 

Deuterosminthurus repandus (Agren, 1903)

 

 

Heterosminthurus bilineatus (Bourlet, 1842)

 

 

Heterosminthurus insignis (Reuter, 1876)

 

 

Heterosminthurus novemlineatus (Tullberg, 1871)

 

 

Familia Dicyrtomidae Börner, 1906

 

 

Dicyrtoma fusca (Lucas, 1842)

Papirius cursor Lubbock, 1862

 

Dicyrtomina minuta (Fabricius, 1783)

 

 

Ptenotrix atra (Linnaeus, 1758)

Papirius polypodus Lubbock, 1873

 

Familia Katiannidae Börner, 1912

 

 

Sminthurinus albifrons (Tullberg, 1871)

 

 

Sminthurinus aureus (Lubbock, 1862)

 

 

Sminthurinus bimaculatus (Axelson, 1902)

 

 

Sminthurinus elegans (Fitch, 1863)

Sminthurus quadrilineatus Tullberg, 1871

 

Sminthurinus flammeolus Gisin, 1957

 

 

Sminthurinus igniceps (Reuter, 1881)

 

 

Sminthurinus niger (Lubbock, 1876)

 

 

Familia Sminthuridae Lubbock, 1862

 

 

Allacma fusca (Linnaeus, 1758)

 

 

Lipothrix lubbocki (Tullberg, 1872)

 

 

Sminthurus flaviceps Tullberg, 1871

 

 

Sminthurus marginatus (Schött, 1893)

 

 

Sminthurus viridis (Linnaeus, 1758)

 

 

Sminthurus nigromaculatus Tullberg, 1872

 

 

Familia Sminthurididae Börner, 1906

 

 

Sminthurides aquaticus (Bourlet, 1843)

Sminthurus apicalis Reuter, 1881

 

Sminthurides assimilis Krausbauer, 1898

 

 

Sminthurides malmgreni (Tullberg, 1876)

elegantulus Reuter, 1878

 

Sminthurides parvulus (Krausbauer, 1898)

 

 

Sminthurides penicillifer (Schäffer, 1896)

 

 

Sminthurides pseudassimilis Stach, 1956

assimilis Linnaniemi, 1912

 

Sminthurides schoetti (Axelson, 1903)

 

 

Sphaeridia pumilis (Krausbauer, 1898)

Sminthurides globosus Axelson, 1902

 

 

Dati

(nozīmīgākā literatūra)

 

  1. Fjellberg A., Jucevica E. 2000. A new species of Archisotoma Linnaniemi, 1912 from the Baltic coast of Latvia (Collembola, Isotomidae). Norw.J.Entomol. 47: 21-23.
  2. Grīnbegrs A. 1956. Materiāli par Latvijas PSR kolembolu (Collembola) faunu I. Latvijas PSR ZA Vēstis Nr.8 (109): 100-104.
  3. Grīnbegrs A. 1958. Materiāli par Latvijas PSR kolembolu (Collembola) faunu II. Latvijas PSR ZA Vēstis Nr.1 (126): 75-80
  4. Grīnbergs A. 1958. Issledovanie po nogohvostkami Latvijskoi SSR. Trudi Instituta biologii AN Latv. SSR, V: 187-218  (in Russian).
  5. Grinbergs A. 1960. On mass occurrence and migration of Collembola. Oppuscula Entomologica 25: 52-58.
  6. Grinbergs A. 1960. On the Fauna of Springtails (Collembola) of the Soviet Union. Part I Catalogue of Collembola of the USSR. Latvijas Entomologs 2: 21-68 (in Russian).
  7. Grinbergs A. 1961. Seasonal dynamics of springtails Neanura muscorum (Templeton, 1835) Börner, 1906 in the pine forest Pinetum Vacciniosum. Zoologicheskij zurnal. Tom XL, 1: 137-138 (in Russian).
  8. Grinbergs A. 1971. Beitrag zur Kenntnis über Collembolen von Litoralzonen der Seen Lettlands. Rev.Ecol.Biol.Sol. T.VIII, 2: 301-303.
  9. Grīnbergs A. 1974. Latvijas Ziemeļaustrumu daļas ezeru kolembolas. Latvijas Entomologs, 16: 47-54 (in Russian).
  10. Grīnbergs A. 1983. Prirodnij rezervat Moricsala. Nogohvostki (Insecta, Collembola).: 47-52 (in Russian).
  11. Grinbergs A. 1991. Collembola from Lakes in the Teiči Reserve. Latvijas Entomologs, 34: 40-45 (in Russian).
  12. Juceviča E. 2001. Collembola from the Baltic Sea coast. Norw.J.Entomol. 48: 217-222.
  13. Melecis V. 1985. Bioindicational significance of springtails (Collembola) concerning calciferous dust soil pollution in the Betuletum oxalidosum. Zagrjaznenie prirodnoj sredy kal’cyjsoderzhashchej pil’ju. Riga, Zinatne: 149-209 (in Russian).